دانلود مقاله کارشناسی ارشد رشته علوم سیاسی
مقایسه اندیشه‌های اگوست كنت و امیل دوركیم
مقدمه
هدف كنت آفرینش یك علم طبیعی جامعه بود كه بتواند هم تحول گذشتة نوع بشر را تبیین كند و هم مسیر آیندة آن را پیش‌بینی نماید. گذشته از بنای علمی كه بتواند قوانین حركت حاكم بر بشر را در گذشت زمان تبیین كند، كنت می‌كوشید تا شرایط لازم را برای استواری جامعه در هر زمان معین تاریخی تعیین كند. بررسی پویایی اجتماعی و ایستایی اجتماعی یعنی همان بررسی پیشرفت و نظم یا دگرگونی و استواری جامعه – دو ستون بنیادی نظام ساخته و پرداخته او را تشكیل می‌دهند.
كنت می‌پنداشت كه جامعة بشری نیز باید با همان روشی مورد بررسی قرار گیرد كه در جهان طبیعی به كار برده می‌شود. به نظر او، جامعة انسانی نیز همچون حوزه‌های دیگر گیتی تابع قوانین بنیادی است، با این تفاوت كه در اینجا با پیچیدگی بیشتری سرو كار داریم. كنت می‌گفت كه علوم طبیعی در اثبات قانونمندی پدیده‌های طبیعی موفق بوده‌اند و توانسته‌اند كشف كنند كه پدیده‌های طبیعی از فرو افتادن سنگ‌ها گرفته تا جنبش سیارگان، از یك رشته توالی منظم تحولی پیروی می‌كنند. علم درجهان طبیعی توانسته بود قلمرو به ظاهر نابسامان و تصادفی را بیش از پیش تحت ضابطه درآورد و اكنون، صحنه برای چنین كاری در جامعه‌شناسی نیز آماده شده‌بود.
دانشمندان طبیعی از زمان نیوتون و حتی كمی پیش از او توانسته بودند كه یك رشته طرح‌های تبیینی را ساخته و پرداخته كنند كه در آنها جستجوی بیهودة علت‌های غایی كنار گذاشته شده‌بود و بررسی قوانین كه همان « روابط دگرگونی ناپذیر توالی و همانندی» اند جایگزین آن جستجوهای بیهوده شده‌بود. این علم نوین به جای تكیه بر مرجعیت سنت، خود را بر « تركیب مناسبی از استدلال و مشاهده» به عنوان تنها وسیلة موجه برای كسب دانش متكی ساخت. درست است كه هر نظریة علمی باید بر واقعیت‌های مشاهده شده استوار باشد، اما «واقعیت‌ها را نیز نمی‌شود بدون راهنمایی یك نظریه مشاهده كرد».كنت علم اجتماعی نوینی را كه در صدد تأسیس آن بود، نخست «فیزیك اجتماعی» نامیده‌بود، اما از آنجا كه تصور می‌كرد این اصطلاح او از سوی یك آمارشناسی اجتماعی بلژیكی به نام آدولف كتله «دزدیده» شده‌بود، اصطلاح «جامعه شناسی» را برای بررسی خویش ابداع كرد، اصطلاحی كه از عناصر لاتینی و یونانی ساخته و پرداخته شده‌بود. علم اجتماعی مورد نظر كنت نه تنها در روش‌های تجربی و مبانی معرفت شناختی، بلكه در كاركردهایش برای نوع بشر نیز می‌بایست از الگوی علوم طبیعی پیروی كند. علوم اجتماعی نیز مانند علوم طبیعی نه تنها باید به مصلحت نظری توجه داشته باشد، بلكه در نهایت امر باید برای بشر نفع عینی نیز در برداشته باشد و در بهبود وضع انسان نقش عمده‌ای را بازی كند.
انسان برای آن كه محیط غیر انسانی‌اش را به نفع خود دگرگون سازد، باید قوانین حاكم بر جهان طبیعی را بشناسد،« زیرا تنها با شناختن قوانین پدیده‌ها و به دست آوردن توان پیش‌بینی آنها از این طریق، می‌توانیم این پدیده‌ها را به نفع خودمان دگرگون كنیم تنها از طریق شناخت قوانین طبیعی می‌توان كار بزرگی را انجام داد علم پیش نگری به بار می‌آورد و پیش‌نگری كنش» به همین سان، كنش اجتماعی مفید برای بشر تنها با استقرار قوانین حركت حاكم بر تكامل بشری امكانپذیر است و سامان اجتماعی و توافق مدلی بر یك پایه استوارند.
تا زمانی كه انسان‌ها همچنان باور داشته‌باشند كه رویدادهای اجتماعی « براثر دخالت تصادفی یك قانونگذار بشری با ایزدی پیوسته دستخوش آشفتگی‌اند، هرگونه بیش‌نگری علمی این رویدادها امكان‌ناپذیر خواهد بود» و باز تا هنگامی كه انسان‌ها همچنان بر این باور باشند كه كنش‌های اجتماعی از هیچ قانونی پیروی نمی‌كنند و در واقع، چنین پندارند كه این كنش‌ها خودسرانه و باری به هر جهت‌اند، نمی‌توانند به هیچگونه كنش هماهنگ برای بهبود زندگی‌شان دست یازند. در چنین اوضاعی، انسان‌ها به خاطر تعقیب منافع فردی‌شان، پیوسته باید با یكدیگر برخورد داشته‌باشند. اگر چنین باشد الگوی جامعه مورد نظر هابز كه بنابرآن، تنها قدرت و پذیرش ارادی آن می‌تواند حداقل نظم را به بار آورد، شایسته و موجه خواهد افتاد. اما اگر جامعه شناسی بتواند به انسان‌ها بیاموزد كه قوانین دگرگونی ناپذیر تحول و نظم را در امور بشری بازشناسند، اوضاع صورت دیگری پیدا خواهد كرد. در آن صورت، انسان‌ها یاد خواهند گرفت كه چگونه این قوانین را در جهت مقاصد همگانی‌شان به كار برند «ما درخواهیم یافت كه نظم و توافق اجتماعی تصادفی نیستند، بلكه مانند پدیده‌های دیگر، تابع قوانین دگرگونی ناپذیر طبیعی‌اند كه برای هر دوره معینی حدود و خصلت كنش اجتماعی را با یك قطعیت تام تعیین می‌كنند»
کلمات کلیدی:
اگوست كنت
امیل دوركیم
مبانی جامعه شناسی سیاسی
فهرست مطالب
مقایسه اندیشه‌های اگوست كنت، امیل دوركیم، ماس 1
اگوست كنت 2
روش‌های تحقیق 7
قانون پیشرفت بشر 9
سلسله مراتب علوم 13
ایستایی و پویایی اجتماعی 15
آیین رهنمودی 19
رهیافت كلی 21
فرد و جامعه 27
جامعه شناسی دینی 35
جامعه‌شناسی معرف 41
تبیین كاركردی 43
قیمت: 42٬000 تومان
قیمت: 42٬000 تومان
قیمت: 50٬000 تومان
قیمت: 145٬000 تومان